Năm thứ 17 của thế kỷ 21, năm thứ 27 kể từ website đầu tiên trên mạng Internet ra đời, cả bạn và tôi đều biết rằng dù nhỏ hay lớn, đơn giản hay chuyên nghiệp, nếu muốn phát triển sự nghiệp của mình, chúng ta phải sở hữu ít nhất một website. Thật ra tôi đã nhận ra điều này cách nay vài năm và bắt đầu nghiên cứu học làm web. Một phần vì lúc đấy không đủ kinh phí thuê công ty làm website chuyên nghiệp, phần vì tôi quan niệm bản thân cũng phải có chút kiến thức về cái mình cần trước khi thuê dịch vụ để còn kiểm tra theo dõi tiến độ họ làm cho đúng ý. Ba năm trôi qua và bây giờ tôi cũng đã có một cái web tạm ổn của riêng mình. Tuy nhiên, nó không phải là sản phẩm chính chủ của tôi mà do một dịch vụ thiết kế website thực hiện. Bạn đừng cười, khả năng của tôi bây giờ vẫn có thể làm một cái web đơn giản bằng WordPress tuy nhiên, vì một vài chức năng tôi cần trên website đòi hỏi phải có chuyên môn lập trình web mới làm được nên phải cần sự trợ giúp của các anh em. Tôi vẫn tự hào vì đây là sản phẩm được sinh ra từ chính ý tưởng của bản thân mình.
Làm thế nào để có website?
Một điều may mắn cho cả tôi và bạn khi ở thời điểm chúng ta cần thiết kế website có rất nhiều sự lựa chọn. So với trước đây nếu chỉ có thể thuê công ty làm web thì bây giờ chúng ta sẽ hoặc thuê công ty hoặc tự làm.
Thuê công ty thì nhẹ gánh hơn rất nhiều, chỉ cần gửi yêu cầu và chờ nhận sản phẩm. Nếu dự án của bạn đơn giản và công ty không mắc quá nhiều dự án, họ có thể bàn giao cho bạn trong khoảng 10 ngày, nửa tháng. Tuy nhiên, để theo dõi chất lượng của website cho đúng ý bạn cũng phải có chút kiến thức để một là dễ trình bày ý tưởng cho lập trình viên, hai là không sợ họ mánh khóe làm ẩu (sẽ xảy ra nếu bạn chọn nhầm công ty ảo).
Còn nếu tự làm web, ngoài lý do thỏa mãn đam mê mài mò công nghệ mới, nếu chưa biết gì về website và Internet hẳn là bạn phải mất rất nhiều thời gian giống như tôi, nhanh thì 6 tháng, 1 năm (nếu bạn không phải đi làm và dành toàn bộ thời gian cho kế hoạch của mình), còn nếu đi làm và vướn bận nhiều cũng phải 1, 2 năm để xây dựng một website tạm gọi là hoàn thiện.
So với lúc tôi làm website, công nghệ hỗ trợ thiết kế web dành cho người không chuyên đã tân tiến hơn rất nhiều, bạn không cần học lập trình vẫn có thể làm web. Tuy nhiên, nếu có khả năng, tôi khuyên bạn nên dành thời gian khoảng 3 tháng để nghiên cứu công nghệ và lập kế hoạch phát triển website, sau đó sẽ thuê các đơn vị làm website chuyên nghiệp hoàn thiện dự án cho mình không riêng gì nhưng công ty thiết kế các bạn có thể nhờ những Freelancer tại Việt Nam họ vẫn có thể thực hiện những dự án cho bạn hoàn thiện. Thật ra chi phí thiết kế website chuyên nghiệp bây giờ không cao như trước đây (tất nhiên cũng không phải dịch vụ làm website rẻ tiền). Hơn nữa, khi có một kiến thức được gọi là tạm ổn về thiết kế website chuyên nghiệp bạn sẽ hiểu, xây dựng một website cũng như chọn giày vậy, không chỉ đẹp mà phải vừa. Nhiều người làm web cứ muốn thêm thật nhiều chức năng tối ưu, cao cấp cho nặng hệ thống, hao tài nguyên rồi để lỳ đó mà không có dịp đụng đến vì dịch vụ chưa phát triển đến mức cần dùng. Khi thuê công ty chuyên nghiệp, các chuyên gia sẽ tư vấn giúp bạn phát hiện vấn đề và vuốt lại ý tưởng cho khả thi nhất. Họ áp dụng công nghệ thiết kế web phù hợp, thậm chí một số đơn vị còn tư vấn cả chiến lược SEO để bạn truyền thông dịch vụ của mình nữa.
Chọn công ty thiết kế website cũng là một kỹ năng, tôi sẽ chia sẻ với bạn ở những phần sau. Tiếp tục để bạn có cái nhìn tổng quan hơn, chúng ta cùng tìm hiểu các tiêu chí cần có trên một website hoàn thiện thông qua các bước tạo web. Kiến thức này bạn rất cần biết và nên nằm lòng vì nó sẽ đi theo bạn suốt quá trình làm web dù tự làm hay thuê dịch vụ và áp dụng cho mọi mảng thiết kế website.
Ý tưởng thiết kế website
Dù bạn làm web cho mục đích gì thì ý tưởng thiết kế website cũng rất quan trọng. Nó cho phép bạn tạo một website của riêng mình và không bị tình trạng “ý tưởng lớn gặp nhau”.
Để có ý tưởng tốt không cần phải biết quá nhiều về công nghệ, chỉ cần chịu khó quan sát, tham khảo thật nhiều website và hiểu khách hàng của mình. Quan trọng là xác định đúng mục tiêu thiết kế. Bạn thiết kế website để làm gì: bán hàng, giới thiệu dịch vụ, cung cấp thông tin, cung cấp một dịch vụ có tính năng mới,… Mỗi mục tiêu như vậy sẽ có một dạng thiết kế web phù hợp.
Ý tưởng khả thi khi đáp ứng đúng nhu cầu thật sự của người dùng. Sẽ hiệu quả hơn nếu bạn chia sẻ ý tưởng đó với công ty thiết kế web chuyên nghiệp để được họ tư vấn kỹ hơn.
Tên miền website (Domain)
Mỗi website sẽ có một địa chỉ IP là các chữ số được đánh dấu theo hệ số thập phân rất khó nhớ nên nó được đơn giản hóa bằng cách đặt tên định danh và chúng ta có Domain hay tên miền website. Đó là lý thuyết. Còn thực tế, tên miền rất quan trọng để bạn xây dựng website thương hiệu trên môi trường Internet đặc biệt là khi ra mắt với Google.
Bạn có thể thoải mái đặt tên miền như thế nào cũng được nhưng hãy lưu ý các tiêu chí sau:
- Đơn giản, dễ nhớ. Mặc dù khách hàng có thể tìm thấy website bằng cách tra Google nhưng nếu bạn làm SEO không tốt, tìm kiếm sẽ không dẫn về website của bạn. Nếu khách hàng nhớ tên miền sẽ gõ ngay địa chỉ không cần thông qua bước tìm kiếm.
- Có liên quan đến dịch vụ của bạn. Cái này không chỉ để làm tốt SEO mà cũng dễ để khách hàng ghi nhớ tên miền. Ví dụ khách đọc bài viết về “Các phương pháp SEO cho webiste” trên trang web của bạn có tên miền lamwebchuanseo.com họ sẽ dễ có ấn tượng hơn.
- Chọn tên miền dễ đọc, dễ phát âm, ít sai chính tả. Ví dụ cốc cốc là trang tìm kiếm lớn ở Việt Nam nhưng ban đầu sẽ có nhiều người gõ thiếu một chữ “c” ở giữa. Tôi khuyên bạn nên lưu ý điểm này vì không chừng nó lại đẩy về web đối thủ lại khổ.
- Có thể tên miền cũng là tên thương hiệu nhưng bạn phải có kế hoạch truyền thông để khách hàng nhớ cả thương hiệu và dịch vụ được cung cấp trên website.
Và nếu có điều kiện, bạn hãy mua tất cả các đuôi tên miền còn trống để tránh người khác lạm dụng thương hiệu của mình.
Đơn vị uy tín để bạn mua domain là domain.mona.media hoặc Godaddy. Hiện nay, Godaddy đã hỗ trợ tiếng Việt và bạn có thể dễ dàng tự đăng ký tên miền cho mình.
Web hosting
Tại sao Web hosting là yếu tố quan trọng trên website? Đầu tiên là nếu bạn đã có tên miền mà không có Web hosting thì website cũng không hoạt động được. Hai là web hosting ảnh hưởng đến tốc độ tải trang web, yếu tố quan trọng khi đánh giá website. Một trong những băn khoăn khi chọn thuê hosting ở Việt Nam là nên chọn các đơn vị tại Việt Nam (tức là các nhà cung cấp đặt một số máy chủ trong các datacenter ở Việt Nam) hay thuê của nước ngoài.
Một điều để bạn lưu ý là nếu mua web hosting ở Việt Nam, tốc độ truyền tải có thể nhanh hơn, thủ tục thuê cũng dễ dàng hơn tuy nhiên sẽ hạn chế nếu được truy cập từ nước ngoài. Ngược lại, khi thuê web hosting của nước ngoài, bạn chỉ bị lằn nhằng phần thủ tục vì có thể vướng bận ngôn ngữ nhưng tốc độ truyền tải vẫn được đảm bảo và không bị hạn chế khi truy cập ở nước ngoài.
Tuy nhiên, nếu bạn chọn mua Domain ở Godaddy bạn cũng có thể sử dụng dịch vụ thuê host do chính đơn vị này cung cấp.
Cài đặt dịch vụ Email
Khi bạn xây dựng thương hiệu, nếu địa chỉ email của bạn có tencuaban@tenmien ([email protected]) sẽ cho thấy bạn có sự đầu tư cho thương hiệu của mình, một số cảm thấy dịch vụ chuyên nghiệp hơn. Một số Web hosting cho phép bạn tạo tên miền như vậy tuy nhiên, do tác vụ chính của họ không phải là dịch vụ email nên đôi khi dịch vụ hoạt động không ổn định.
Thông thường, bạn vẫn có thể cài đặt liên hệ qua email trên website bằng chính địa chỉ mail cá nhân của mình hoặc dịch vụ mail doanh nghiệp. Nếu quy trình làm việc chuyên nghiệp, địa chỉ email là gì không còn là điều quan trọng.
Thiết kế website – Lập trình website
Thiết kế website gồm 2 giai đoạn chính là thiết kế giao diện web và lập trình web, một số bạn thường hay nhầm lẫn giữa hai khái niệm này. Thiết kế giao diện là phần việc của Designer để tạo ra một bản giao diện bằng file PSD và sử dụng HTML để biến file ảnh thành file HTML hay chúng ta thường hay gọi là cắt HTML. Lập trình website là giai đoạn mà các lập trình viên biến web tĩnh thành web động.
Nếu bạn tự làm web bằng mã nguồn mở như WordPress, công việc chính của bạn là thiết kế website. Trường hợp bạn cần thêm một số tính năng đặc biệt mà trong kho chức năng của các mã nguồn mở không có, bạn phải cần sự hỗ trợ của các lập trình viên để code chức năng riêng cho website ở dạng các Plugin.
Ở bước này, vì sự phát triển của công nghệ cùng với việc mở rộng hợp tác giữa các công ty, chúng ta có các sự lựa chọn sau:
- Thiết kế website WordPress: Đây là lựa chọn dành cho các bạn bắt đầu học làm website và chưa có kiến thức về lập trình web vẫn có thể làm được. Hoặc nhưng ai muốn sở hữu website chuyên nghiệp nhưng không cần quá nhiều tính năng vượt trội, có thể thuê công ty thiết kế website Wordpress cho mình.
- Thuê công ty thiết kế website trọn gói, tức là họ làm cả khâu thiết kế và lập trình chức năng web, thậm chí là hỗ trợ bạn chọn mua domain và hosting cho website.
- Sử dụng dịch vụ Outsource cắt HTML và Outsource lập trình website. Ngày nay, để tối ưu hiệu quả công việc cũng như đảm bảo chất lượng của từng thành phần trên một website, dịch vụ Outsource ngày càng được sử dụng nhiều hơn. Mỗi công ty đảm nhận một dịch vụ chuyên biệt, mỗi nhân viên là một chuyên gia trong lĩnh vực của họ, do đó chất lượng luôn cao hơn. Tuy nhiên, nếu chọn dịch vụ này, bạn mất thời gian theo dõi tiến độ quy trình hơn so với dịch vụ trọn gói.